Charakterystyka Gminy

Lokalizacja

Gmina Domaniów jest gminą wiejską. Położona jest w południowo-zachodniej części Polski, we wschodniej części województwa dolnośląskiego, w południowo-zachodniej części powiatu oławskiego. Od 1. stycznia 1999 r. wchodzi w skład powiatu oławskiego, obok gminy miejskiej Oława oraz gminy miejsko-wiejskiej Jelcz-Laskowice. Gmina Domaniów graniczy z:

• Gminą Oława od wschodu,
• Gminami Wiązów i Strzelin od południa,
• Gminami Borów i Żórawiną od zachodu,
• Gminą Święta Katarzyna od północy.

Rys historyczny

Tereny obecnej gminy Domaniów były zamieszkałe już przez sześcioma tysiącami lat. W Gostkowicach, Grodziszowicach, Piskorzówku i Radłowicach odkryte zostały ślady obecności ludności kultury łużyckiej. Do VI w. n.e. obszar ten zamieszkiwany był przez Scytów, następnie przez ludność celtycką, a później przez ludność germańską. W VI w. ziemiami tymi zawładnęli Słowianie. Zasiedlali oni m.in. okolice Wrocławia. Wśród nich wyróżniało się plemię Ślężan.

Tereny gminy Domaniów, będące częścią Śląska, należały początkowo do państwa czeskiego. Około 990 r. zostały włączone do wczesnopiastowskiego Państwa Polskiego Mieszka I. W 1138 r. po „rozbiciu dzielnicowym” ziemie te znalazły się w jednej z dziedzicznych dzielnic senioralnych. W wyniku dalszego podziału ziem śląskich pomiędzy synów Władysława Wygnańca, okolice Domaniowa znalazły się w Księstwie Wrocławskim – części przyznanej Bolesławowi Wysokiemu. Wówczas najprawdopodobniej powstała większość wsi obecnej gminy.

Nazwa wsi Domaniów po raz pierwszy pojawiła się w dokumencie z 1223 r. w formie Domaniowo. W 1234 r. Domaniów uzyskał lokalizacje na prawie niemieckim. Wówczas na teren Domaniowa sprowadzeni zostali pierwsi osadnicy z Niemiec. Otrzymali oni specjalne przywileje ekonomiczne oraz własny samorząd. W kolejnych latach lokacje na prawie niemieckim uzyskały: Wierzbno (1235), Janków (1244), Swojków (1292), Radoszkowice (1300), Grodziszowice (1320), Skrzypniki (1223) i Kuchary (1341). Wsią, która od podstaw założona była przez osadników niemieckich były Gostkowice.

Od 1348 r. Domaniów stał się formalną częścią państwa czeskiego. W jego granicach pozostał prawie że do końca XVII w.

Śmierć ostatniego Piasta Śląskiego w 1675 r. spowodowała, że Domaniów znalazł się w granicach monarchii Habsburskiej. W 1741 został włączony do Prus. W ramach państwa niemieckiego Domaniów znajdował się do 1945 r.

Rozwój gospodarczy na przełomie XIX i XX wieku znalazł swoje odbicie także i na ziemi domaniowskiej. Wówczas w całej obecnej gminie wymieniono zabudowę drewnianą na nowoczesne murowane budynki mieszkalne. W wsi Domaniów i Wierzbno powstały szkoły. Intensywnie rozwijał się ruch spółdzielczy. Duże znaczenie dla rozwoju tego obszaru miało otwarcie połączenia kolejowego z Oławą.

Zakończenie II wojny światowej przyniosło kolejne zmiany - Domaniów znalazł się w granicach państwa polskiego. Na teren gminy przybyli wówczas osadnicy przede wszystkim z kresów wschodnich II Rzeczypospolitej (85,2%) oraz z centralnych terenów Polski (10,06%). Wśród ogółu mieszkańców gminy w tym czasie, prawie wszyscy stanowili ludność napływową.

Dzisiejszy kształt gminy Domaniów jest efektem administracyjnych reform kraju, jakie były przeprowadzone w 1973 r. i 1999 r.. Osadnictwo w gminie należy do zwartych. Spowodowały to głownie korzystne uwarunkowania gruntowo-wodne. Większość wsi zlokalizowana jest przy drogach. Są to tzw. ulicówki, lokowane w okresie średniowiecza (np. wieś Janków). Układ modelowy owalnicowy zachowały: Goszczyna, Kończyce, Skrzypnik, Swojków. Wieś gminna Domaniów oraz wieś Wierzbno stanowią natomiast przykłady zabudowy w formie tzw. wielodrożnicy.

 

Sieć dróg:

Gmina Domaniów znajduje się na przecięciu ważnych międzynarodowych szlaków komunikacyjnych:

• autostrada A-4 Bruksela-Berlin-Wrocław-Katowice-Lwów-Kijów
• drogi wojewódzkie:
  
  • Oława - Środa Śląska
  • Oława - Strzelin

Na sieć drogową gminy składają się:

• E 1 droga krajowa - autostrada A-4,
• E 2 drogi wojewódzkie,
• E 14 dróg powiatowych, (66,2 km),
• E 22 drogi gminne - publiczne (40,6 km),